درس برنامه ریزی منطقه ای
این درس مباحث ارتباط شهر با حوزه پیرامون را پوشش می دهد و در آن به توان ها و محدودیت های فضاهای پیرامون شهر توجه می شود لذا در برنامه درسی دوره از جایگاه بالایی برخوردار است
اعضای هیات علمی
بازگشت
نام درس: برنامه ریزی منطقه ای
تعداد واحد: 2 نظری
دورة تحصیلی: کارشناسی ارشد
نیمسال تحصیلی: دوم
نام و نام خانوادگی استاد: سعید امانپور
مرتبة علمی: دانشیار
دانشکده: ادبیات و علوم انسانی
گروه: جغرافیا و برنامه ریزی شهری
آدرس ایمیل؛ amanpour@scu.ac.ir
جایگاه درس در برنامة درسی دوره؛
این درس مباحث ارتباط شهر با حوزه پیرامون را پوشش می دهد و در آن به توان ها و محدودیت های فضاهای پیرامون شهر توجه می شود لذا در برنامه درسی دوره از جایگاه بالایی برخوردار است
هدف کلی؛
هدف اصلی از ارائه این درس آشنایی دانشجویان با سطوح بالاتر برنامه‌ریزی ، یعنی سطوح فراشهری ، منطقه‌ای و ناحیه‌ای است تا علاوه بر برنامه‌ریزی در سطح یک شهر یا منطقه‌ای از شهر، با سطوح فراشهری هم آشنا شده و نحوه برنامه ریزی برای آن سطوح را هم به صورت نظری و هم به صورت عملی فرا گیرند .
اهداف یادگیری؛
انتظار می رود دانشجویان پس از مطالعه و گذراندن این درس، بتوانند برنامه‌ریزی سطوح بالاتر و فراشهری را یاد بگیرند و در زمینه‌های منطقه‌ای و ناحیه‌ای توانایی‌های علمی و فنی لازم را کسب کنند
رفتار ورودی؛ رفتار ورودی به رفتاری اشاره می کندکه شاگرد برای اینکه بتواند رفتار خروجی جدیدی را کسب کند باید قبلاً آن را آموخته باشد که در این درس در جلسه اول با ارزیابی گذشته تحصیلی دانشجویان به آن پرداخته می شود
مواد و امکانات آموزشی؛ این درس به صورت نظری ارائه و تدریس می شود و مواد و امکانات اصلی آن شامل وسایل ساده لوازم التحریر می باشد ولی برای یادگیری بهتر از پرژکتور و اسلایدهای متنوع استفاده می شود
روش تدریس؛ به خاطر این که این درس به صورت نظری ارائه و تدریس می شود لذا در تدریس آن از روش های نظری مرسوم و معمول استفاده می شود وظایف دانشجو؛ علاوه بر مطالعه مطالبی که در کلاس ارائه می شود دانشجو نیز باید در طرح مباحث و موضوعات مختلف مرتبط مشارکت داشته باشد و در صورت علاقه مندی یافته ها را ارائه نماید . انجام پژوهش مرتبط می تواند از جمله فعالیت های دیگری باشد که در صورت علاقه مندی دانشجوی تحصیلات تکمیلی نسبت به انجام آن مبادرت نماید شیوه آزمون و ارزیابی؛ در پایان ترم از مجموع مباحثی که سر کلاس ارائه شده است، امتحان کتبی گرفته می شود و ارزیابی نهایی از مجموع نمره کتبی کسب شده به علاوه انجام فعالیت های کلاسی و با لحاظ حضور منظم در کلاس صورت می گیرد
منابع درس؛ 1ـ زیاری، کرامت اله، 1389، اصول و روش های برنامه ریزی منطقه ای، انتشارات دانشگاه تهران
2ـ معصومی اشکوری، سیدحسن، برنامه ریزی منطقه ای
3ـ مجتهدزاده، غلامحسین، مقدمه ای بر اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای، انتشارات دانشگاه پیام نور
4ـ حسین زاده دلیر، کریم، برنامه ریزی ناحیه ای، انتشارات سمت
5ـ مخدوم، مجید، شالوده آمایش سرزمین ، انتشارات دانشگاه تهران
6ـ اسلایدها و مطالب سرکلاسی که مجموعه کاملی از مباحث مرتبط و با لحاظ غالب منابع مکتوب موجود می باشند
هفتة یکم؛ کسب شناخت لازم از رفتار ورودی دانشجویان، معرفی برخی از منابع درسی، بحث و گفتگو در مورد تکالیف مربوط به این درس و نحوه ی ارزشیابی پایانی
هفتة دوم؛ مروری بر مبانی مفاهیم و نظریه های برنامه ریزی منطقه ای تعاریف، مفاهیم و نظریه ها، بخش مهم و قسمت اعظم ورود به هر مطلب درسی محسوب می گردد . بنابراین در جلسه دوم تلاش می شود دانشجویان را با این مباحث آشنا نمود
هفتة سوم؛ با توجه به اهمیت و گسترده بودن موضوع جلسه دوم، در جلسه سوم نیز مبحث مروری بر مبانی مفاهیم و نظریه های برنامه ریزی منطقه ای ادامه و تکمیل می شود
هفتة چهارم؛ دلایل مبادرت به برنامه ریزی منطقه ای در این جلسه راجع به این موضوع بحث و تبادل نظر می شود که هنگام بروز تورم توسعه و تراکم رشد در محدوده های از پهنه سرزمین و در نتیجه نمایان شدن عدم عادل و بروز ناهماهنگی و ناهنجاری به برنامه ریزی منطقه ای مبادرت می شود
هفتة پنجم؛ معرفی معیارهای توسعه نیافتگی در جلسه پنجم، به موضوع توسعه، معرفی جایگاه آن دربین نظریه پردازان مختلف و نیز عرفی معیارهای توسعه نیافتگی پرداخته می شود
هفتة ششم؛ تجربیات طرح توسعه و عمران فراشهری در ایران در جلسه ششم مورد بحث قرار می گیرد
هفتة هفتم؛ در این جلسه به ادامه و تکمیل موضوع بررسی و معرفی تجربیات برنامه ها و طرح های توسعه و عمران فراشهری در ایران قبل و بعد از انقلاب پرداخته می شود
هفتة هشتم؛ تجربیات طرح های بازسازی مناطق جنگ زده کشور در جلسه هشتم، تجربیات طرح های بازسازی مناطق جنگ زده کشور مورد بحث قرار می گیرد
هفتة نهم؛ حوزه نفوذ و منطقه شهری و تکنیک های آن در این جلسه به ارائه تعاریف مختلف از حوزه نفوذ پرداخته و کامل ترین تعریف که برگرفته ایی از همه تعاریف باشد به دانشجویان ارائه می شود
هفتة دهم؛ معرفی تکنیک های مهم و مطرح در زمینه رتبه بندی مناطق جهت ورود به موضوع توسعه یافتگی، رتبه بندی مناطق و زیربخش های آنها اهمیت فراوانی در بین برنامه ریزان منطقه ای دارد که در این خصوص از تکنیک های مختلفی استفاده می شود
هفتة یازدهم؛ معرفی روش حداقل فاصله و نیز تکنیک HDI و رتبه بندی مناطق در روش های فوق الذکر که بر پایه مطالب آماری استوار هستند ، دانشجویان بایستی با مباحث آماری هم چون؛ میانگین حسابی ساده و انحراف معیار آشنایی مناسبی داشته باشند
هفتة دوازدهم؛ انجام تمرین های روش حداقل فاصله و تکنیک HDI و معرفی و تشریح تکنیک امتیاز استاندارد شده در رتبه بندی مناطق یادگیری تکنیک ها و روش های رتبه بندی مناطق آمار پایه، جزء با انجام تمرین های متعدد و گوناگون امکان پذیر نمی باشد که البته در ادامه این جلسه به معرفی و تشریح تکنیک امتیاز استاندارد شده در رتبه بندی مناطق نیز پرداخته می شود
هفتة سیزدهم؛ انجام تمرین های تکنیک امتیاز استاندارد شده در رتبه بندی مناطق در این جلسه تمرین های تکنیک امتیاز استاندارد شده در رتبه بندی مناطق انجام می شود تا در پایان، دانشجویان هیچ ابهامی در یادگیری و استفاده از این تکنییک نداشته باشند
هفتة چهاردهم؛ معرفی و پرداختن به تکنیک های پیش بینی جمعیت در منطقه( خطی، رشد نمایی رشد تعدیل شده، ترکیبی و غیره) یکی از مباحث بسیار مهم در مبحث برنامه ریزی، اطلاع دقیق از مسائل جمعیت شناختی می باشد. آگاهی داشتن از وضعیت گذشته و حال جمعیت و نیز توجه کامل به تحوالات احتمالی آن در آینده، به عنوان اطلاعات پایه در برنامه ریزی محسوب می شود که در این جلسه علاوه بر مرور آنها، سناریوهای مختلف پیش بینی جمعیت نیز مورد توجه قرار می گیرد
هفتة پانزدهم؛ انجام تمرین های مربوط به تکنیک های پیش بینی جمعیت در منطقه( خطی، رشد نمایی رشد تعدیل شده، ترکیبی و غیره) و رفع اشکالات احتمالی
هفتة شانزدهم؛ تکنیک های مکان یابی جلسه آخر درس، به موضوع مکانیابی و اهمیت آن در برنامه ریزی اختصاص می یابد که در آن از تکنیک های موجود بحث می شود