خلیج فارس دریایی نیمه بسته و یکی از برزگترین زیستگاه¬های آبی جهان است. در این پهنه آبی به لحاظ اقتصادی دارای منابع معدنی نفت و گاز و شمار فراوانی گونه¬های جانوری از جمله می¬توان به انواع ماهی¬ها، میگو و ... اشاره کرد که باعث ایجاد بازار مشترک میان کشورهای منطقه شده است. دین و ارزش¬های فرهنگی نیز از این منطقه منشا گرفته و اشتراکات زبانی، نژادی و قومی فراوانی میان کشورها به وجود آورده است. ایران، عراق، عربستان، کویت، بحرین، عمان، قطر و امارات متحده عربی کشوهایی هستند که در همسایگی یکدیگر قرار گرفته و به واسطه وجود پهنه آبی عظیم خلیج فارس از موقعیت خاصی بر خوردارند که با توجه به اشتراکات اقتصادی، قومی، نژادی و مذهبی این عوامل به عنوان پتانسیلی در جهت همگرایی به شمار آورد. در این پژوهش سعی شده است انقلاب اسلامی با زیربنایی دینی است. اسلام که دین مشترک تمامی کشورهای حوزه خلیج فارس است میتواند عامل مهم پیوند و همگرایی باشد. زبان عربی زبان مشترک دین است که در نظام جایگاه ویژه¬ای دارد؛ این زبان از نظر فرهنگی نیز میتواند به عنوان عامل پیوند تلقی گردد. برخورداری کشورهای حوزه خلیج فارس از معادن نفت و گاز که محصول مشترک این کشورهاست، می¬تواند منجر به مساعی مشترک و پیوند این کشورها به منظور کسب درآمد قابل قبول از مراتب همگرایی گردد. لذا وجه اقتصادی و فرهنگی در مقوله مهم در همگرایی کشورهای حوزه خلیج فارس به شمار می¬آیند.

انقلاب مشروطیت یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای مهم و تاثیرگذار در تاریخ تحولات سیاسی ایران محسوب می‌شود. در زمان سلطنت خاندان قاجار و در پی افزایش ارتباط و مراوده ایرانیان با کشورهای اروپایی،سبب آشنایی آنان با قوانین و نظام حکومتی و پارلمانی شد. درنتیجه¬ی این آشنایی¬ها¬، تحولات آن کشورها در زمینه¬های مختلف، به‌خصوص بعد از شکست ایران در جنگ با روس¬، موردتوجه قرار گرفت. بعد از شکست¬های ایران در جنگ با روس¬ها رجال اصلاح‌طلب این دوره اقداماتی را برای جبران عقب¬ماندگی و ضعف¬های خود در حوزه فرهنگی به عمل آوردند. اولین اقدام در این زمینه اعزام دانشجو به اروپا برای فراگیری علوم و فنون نظامی بود. این دانشجویان در کشورهای اروپایی تحت تاثیر امنیت و آزادی آنجا قرارگرفته و بعضی از آن‌ها شرح سفر خود را در قالب سفرنامه¬ها و حیرت نامه‌ها به رشته تحریر درآوردند. در همین راستا اقدامات دیگری ازجمله تاسیس چاپخانه-ها، تالیف و ترجمه و نشر کتب نیز صورت گرفت. تالیف و نشر کتب باعث شد تا کتاب¬ها زیادی از زبان¬های مختلف و با موضوعات متنوع ترجمه و در اختیار مردم قرار گیرد. یکی دیگر از عوامل مهم فرهنگی قبل از انقلاب، چاپ و انتشار مطبوعات بود که با انتشار مطالب جدیدی همچون حاکمیت و استقلال در بیداری و آگاهی بخشی به مردم نقش ویژه¬ای را ایفا کردند. از طرف دیگر با تاسیس مدارس اروپایی در ایران و در پی آن ایجاد مدارس نوین آموزشی و... سعی در جذب علوم و فنون نوین غربی کردند. تحول مهم فرهنگی دیگر در این زمان در شاخه¬ی ادبیات رخ داد؛ شاعران و نویسندگان این دوره با رواج مضامینی چون وطن¬پرستی و آزادی نقش مهمی در بیداری مردم و در پیشبرد اهداف مشروطه¬خواهان داشتند. یکی از نتایج مهم این اقدامات بالا بردن سطح آگاهی و فهم مردم از حق‌وحقوق خود و در برابر حکومت بود. از طرف دیگر مردم درنتیجه این مراودات و آشنایی¬ها با تحولات کشورهای دیگر با مفاهیمی چون آزادی، برابری، پارلمان و استبداد ستیزی آشنا شدند، به‌گونه‌ای که در پی دستیابی و برقراری آنان در کشور خود بودند؛ لذا تمام سعی و تلاش خود را در زمینه¬های مختلف فرهنگی به کار گرفتند و راه را برای اصلاح و نوسازی هموار کردند تا جایی که تاثیر خود را در ایجاد یک نظام مشروطه نمایان ساختند.

 آداب‌ و رسوم اجتماعی بخشی از هویت فرهنگی یک جامعه یا یک شهر را تشکیل می¬دهد که ریشه در تاریخ آن منطقه دارد و همه جنبه¬های عامیانه زندگی مردم را تحت تاثیر قرار می¬دهد. با توجه به فرهنگ هر منطقه شوشتر نیز از دیرباز سنت‌های خاص خود را داشته است. حیات مدنی و اجتماعی شوشتر به دوره قبل از اسلام بر می‌گردد به‌ طوری‌ که همواره در ردیف مهم‌ترین شهرهای ایران قرار داشته و تا اوایل دوره پهلوی مرکز خوزستان بوده است. فرهنگ مردمان این دیار بیشتر ریشه در اعتقادات مذهبی داشته است؛ این باورها در زمینه‌هایی مانند موسیقی، مراسم چاوش‌خوانی، عروسی و عزاداری خود را نمایان ساخته و نوعی از آداب ‌و رسوم ویژه را به وجود آورده است که به‌صورت مورثی از نسلی به نسل دیگر منتقل‌ شده است. صرف‌نظر از آداب ‌و رسوم متنوع، در زمینه¬ی صنایع¬دستی نیز شوشتر از شهرهای معروف و شاخص بوده است. صنایع‌دستی این منطقه شامل، نمدمالی، قالی‌بافی، پارچه¬بافی و ... است که حاصل خلاقیت بافندگان و متاثر از اندیشه¬ها و باورهای¬ذهنی آن‌هاست. در اوایل دوره قاجار صنایع‌دستی شوشتر پیشرفت مختصری کرد؛ اما چندی بعد بر اثر افرایش واردات فرآورده‌های ماشینی و نفوذ فنّاوری رو به نابودی رفت و از اهمیت و اعتبار آن کاسته شده ولی هرگز از ارزش آن کم نشده است.

چکیده
آبادان که در طول تاریخ خود دوران پر فراز و نشیبی را سپری کرده است. با کشف نفت و احداث پالایشگاه نفت، جان تازه‌ای گرفت و رو به سوی پیشرفت و ترقی نهاد. تا آنجا که یکی از مهم‌ترین شهرهای اقتصادی ایران و خاورمیانه گشت. اما این خوشی‌ها پایدار نبود زیرا جنگ تحمیلی در گرفت و آبادان که در جوار عراق قرار داشت، زیر شدیدترین بمباران‌ها قرار گرفت و بیشتر اماکن و ساختمان‌ها و مراکز دولتی تخریب گردید. به دنبال آن، دیگر بنادر جایگزین آبادان شدند و این چنین بود که این شهر هیچ گاه به آن اقتصاد بارور و زیبایی و رفاهی که پیش از جنگ در شهر وجود داشت، بازنگشت. با گذشت سال‌ها از جنگ، بازسازی اقتصادیِ مطلوب صورت نگرفت و به امید آن که در اقتصاد آبادان تحولاتی صورت بگیرد، این شهر به منطقه آزاد تبدیل شد. مسائل متعددی باعث شد که با گذشت سال‌های اولیه پس از تاسیس منطقه آزاد اروند، شاهد دستاوردهای مثبتی از سوی این سازمان نباشیم. تا آن که با سفر رئیس‌جمهور دکتر روحانی به آبادان در سال 1392 و اعلام رسمی منطقه آزاد اروند از سوی ایشان، این سازمان به نسبت سال‌های اولیه تاسیس خود، در زمینه‌های مختلف اقتصادی فعالیت‌هایی را آغاز نمود. بر طبق آمار و ارقام، سازمان مذکور روند رو به رشدی را طی می‌کند اما همچنان با آن چه که ایده آل است فاصله دارد. اما چنانچه مشکلات پیش رو حل گردد شاهد موفقیت بیش از پیش سازمان منطقه آزاد اروند خواهیم بود.
 

سیاستی که روس¬ها در دوران حکومت قاجارها، در ایران دنبال می¬کردند « استعماری بر پایه قدرت نظامی » بود. روس¬ها در راستای این سیاست، طی جنگ¬های دوره اول و دوم ایران را شکست داده و معاهده¬های ننگین گلستان و ترکمانچای و بدتر از آن حق کاپیتولاسیون رابر ما تحمیل نمودند. روس¬ها در راستای همین سیاست، در رقابت با بریتانیا، امتیازات و قرادادهای اقتصادی، تجاری و نظامی از ایران کسب نمودند که در حقیقت اهرم¬های نفوذی روس¬ها در ایران محسوب می¬شد. مردم ایران در دوره مظفرالدین شاه، شیوه حکومت¬داری قاجارها و سیاست خارجی آنان را برنتافته و با کمک سلاح فکری قیام نموده و خواستار تغییر در نظام حکومتی و مشارکت ملت در سرنوشت خویش شدند و نتیجه¬ی آن انقلاب مشروطه بود. ماهیت حکومت استبدادی روس¬ها و نفوذ انگلیسی¬ها در انقلاب مشروطه، روس¬ها را به مخالفت با انقلاب مشروطه سوق داد و در راستای سیاست قلدرمآبانه خود به طور مستقیم و غیر مستقیم در انحلال مجالس دوره مشروطه نقش اول را بر عهده گرفتند. مجلس اول توسط لیاخوف روسی، بازوی قدرت نظامی روس در ایران، به توپ بسته شد. مجلس دوم با پیشروی قشون روس به خاک ایران و دادن اولتیماتوم تعطیل شد و مجلس سوم نیز با هجوم نیروهای نظامی روس به خاک ایران و تهدید به اشغال پایتخت به بهانه همکاری دولت و مجلس با آلمان¬ها در جنگ جهانی اول منحل گردید. چون تاکنون در باب این موضوع، به صورت مستقل و جامع تحقیق نشده بود و همچنین به دلیل این که مصلحت¬های سیاسی و دوستی با همسایه شمالی، نقش روس¬ها در انحلال مجالس دوره مشروطه کم رنگ و نادیده گرفته نشود، این موضوع دارای اهمیت است. تلاش نگارنده در این پایان¬نامه بر این است که در حد امکان، اثبات نماید که روس¬ها عامل اصلی انحلال مجالس دوره مشروطه بودند.

وقف عملی خداپسندانه و کاری در جهت اعتقادات مذهبی است وقف نمودن اموال علاوه بر تقرب به درگاه الهی،گامی در جهت برطرف کردن نیازهای جامعه و کاهش فاصله طبقاتی می‌باشد وقف از زمان باستان در ایران رواج داشته است بعد از ورود اسلام به ایران وقف اموال با دیدگاه دیگری رونق گرفت در طول دوران تاریخ اسلامی وقف و موقوفه در استان خوزستان نیز به تبعیت از سایر استان‌های کشور فراز و نشیب خاصی داشته است به دنبال بعضی از سیاست¬ها دولت مرکزی در برهه¬ای از زمان موقوفات کاهش و یا افزایش یافته است. در این پژوهش سعی برآن شده باتکیه بر منابع و بخصوص اسناد و وقف¬نامه¬های موجود، از یک سوکارکردهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی سنت وقف و از سوی دیگر تاثیر شرایط اجتماعی و اقتصادی استان خوزستان بر سنت وقف که باعث کاهش و افزایش موقوفات بوده در دو دوره¬ی زمانی مورد بحث، بررسی و تحلیل شود. هم‌چنین این پژوهش نشان می‌دهد که نیات واقفین استان خوزستان در دو دوره‌‌ی قاجار و پهلوی تابعی بوده است از نیازهای جامعه و براساس نیازهای جامعه، میزان نیات واقفین نیز تغییر یافته است مردم از طبقات و اقشار مختلف جامعه در امر وقف شرکت نمودند به زنان واقفه در هر دوره نیز توجه شده است که این امر گویای میزان مالکیت زنان و همچنین آزادی آنان در نحوه تصرف در اموال خود می‌باشد روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که با گردآوری اطلاعات بر اساس منابع اسنادی و کتابخانه‌ای و تحلیل مطالب گردآوری شده به نگارش و تدوین نهایی پایان‌نامه اقدام شده است.

جامعه ایران مقارن روی کار آمدن حکومت قاجار ، جامعه ای بوده که هم از لحاظ سیاسی هم از لحاظ اقتصادی نسبت به جوامع دیگر درعقب ماندگی و فقر به بسر می‏برده است که باعث به وجود آمدن عدم توسعه در ساخت سیاسی و اقتصادی جامعه شده بود . ولی به لحاظ آشنا شدن با جوامع غربی لزوم توسعه در سطح کشور احساس می‏شد که این مهم در این دوران هم توسط گروهی از نخبگان سیاسی حاکم و غیرحاکم دنبال می‏شد و باعث ایجاد بعضی تحولات گردید. اما بنا بر دلایلی این نخبگان هم نتوانستند نقش موثر و پایداری در ایجاد فرایند توسعه و تحولات پایدار در سطح جامعه بشوند. در این پژوهش هم تلاش براین است بر پایه تحقیق تاریخی این نقش نخبگان در روند تغییرات در جامعه و همچنین دلایل ناکارآمدی آنان به ایجاد توسعه و تحول پایدار در سطح جامعه مورد بررسی قرار گیرد.

واژه حکومت،ازنظرلغوی به معنای حکم راندن،فرمانروایی کردن،پادشاهی کردن وقضاوت کردن است.جوامع بشری درهمه ادوارتاریخی،حتی درعصرحجرهم،به هیچوجه ازنظام اجتماعی وچیزی شبیه حکومت بی بهره نبوده اند.درطول تاریخ،انواع حکومتها،باروش هاواشکال گوناگون ومتناسب باشرایط خاص سیاسی واجتماعی جوامع پدیدآمده اند.حکومت وساخت سیاسی به عنوان عامل اجرای قدرت درجامعه وبه عنوان سازمانی که دارای قدرت فرمانروایی واعمال اراده برملت وساکنان یک کشور می باشد،درطول همه ادوارتاریخ ایران تازمان انقلاب مشروطیت،همیشه تک ساختی ومطلقه بوده وپادشاه حاکم برجان ومال وناموس مردم ویگانه مرجع صلاحیتداربرای تصمیم گیری درامورکشوربوده است.درعصرمشروطیت،برخی از روشنفکران ایرانی ازجمله میرزاملکم خان ناظم الدوله،میرزافتحعلی آخوندزاده،میرزاعبدالرحیم طالبوف ومیرزا یوسف خان مستشارالدوله قرائت جدیدی ازمقوله حکومت وساخت سیاسی درایران ارائه نمودند.دراین تحقیق درپی آن هستیم تا حکومت وساخت سیاسی رادر ایران،ازدیدگاه این روشنفکران،موردبررسی وتجزیه وتحلیل قراردهیم.روش انجام این پروژه تحقیقی،توصیفی کتابخانه ای ومبتنی بر رویکرد تحلیلی می باشد.

جایگاه زن ایرانی در گستره تاریخ و در طی دوره های مختلف تحت تاثیر عوامل فرهنگی،اقتصادی و سیاسی دستخوش تغییر بوده است.از عصر باستان تا دوره قاجار زنان همواره دارای جایگاه های متفاوتی بوده اند.یکی از بحث های مهم ،بررسی وضعیت زنان به عنوان نیمی از اقشار جامعه میباشد،که دوشادوش مردان به فعالیت مشغول بودند.وضعیت زنان به عنوان نیمی از جامعه در دوره قاجار نیز، حائز اهمیت میباشد.جایگاه اجتماعی زنان بستگی به پایگاه طبقاتی آنها که از قشر ثروتمند و ضعیف جامعه بودند متفاوت و در نوع زندگی آنان تاثیرگذار بود.وضعیت فرهنگی زنان و نوع آموزش آنان نیز بستگی به همین امر داشته است و زنان اشراف تحت تعلیم معلمان سرخانه آموزش می دیدند و سایر زنان عموما در مکتب خانه به تعلیم میپرداختند.زنان در بخش شهر و روستا نقش مهمی در اقتصاد داشتند و در حوزه قالی بافی،پشم ریسی،پارچه بافی،کشاورزی،کاشت برنج،صنایع دستی و کارگاه های تولیدی مشغول بودند.برخلاف زنان درباری و اشراف که در جریان مستقیم فعالیت های اقتصادی نبوده اما صاحب املاکی بودند.هدف این رساله بررسی جایگاه زن ایرانی دروه قاجار از جنبه های اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی و مقایسه ای بین زنان درباری و سایر زنان مبیاشد.روش این پژوهش(توصیفی-تحلیلی) بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد میباشد. سوال اصلی این پژوهش این است که: "زنان در دوره قاجار چه جایگاه اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی داشته اند؟

اعزام محصل به خارج برای اولین بار، پس از شکست ایران از روس مورد توجه جدی دولتمردان قاجار قرار گرفت و نخستین گام در این زمینه توسط عباس میرزا برداشته شد که وی دو نفر را برای فراگیری فنون نقاشی و طب روانه اروپا کرد. در سالهای بعد نیز این کار هم چنان ادامه یافت، اما در سالهای پایانی حکومت ناصر الدین شاه، به دلیل ترس از افکار جدید محصلین اعزامی، این امر تقریباً به مدت نیم قرن متوقف شد تا اینکه پس از انقلاب مشروطه به دلیل نیاز به نیروهای تحصیل کرده و تامین کادر آموزشی موسسات و مراکز آموزش عالی موضوع اعزام محصل به خارج دوباره مطرح شد و در سال 1329 هجری قمری (1290شمسی) اولین قانون در این زمینه به تصویب مجلس شورای ملی رسید. پس از سقوط دولت قاجار و روی کار آمدن دولت پهلوی، رضا شاه در راستای تجهیز و نوسازی کشور و همچنین جبران عقب ماندگی علمی وفرهنگی واصلاح مملکت این کار را با جدیت بیشتری دنبال کرد و در سال 1307 شمسی قانون اعزام محصل به خارج را به تصویب مجلس شورای ملی رساند که بر اساس آن وزارت فرهنگ و سایر موسسات، نهادها و سازمانهای کشور برای رفع نیازمندیهای خود هرساله، عده‌ای را به خارج از کشور اعزام می‌کردند. در دوره‌ی پهلوی دوم، تغییر و تحولاتی در امر اعزام محصل به خارج رخ داد. اما روند کلی اعزام محصل تا پایان حکومت پهلوی همچنان ادامه داشت. تحقیق حاضر تلاش دارد موضوع اعزام محصل به خارج از کشور را بررسی و مورد آسیب شناسی قرار دهد و به این سوال پاسخ دهد که انگیزه و هدف دولت مردان پهلوی از اعزام محصل به خارج چه بوده است.

با شروع جنگ تحمیلی و هجوم سراسری عراق به ایران، شهرستان هویزه به علت همجواری با کشور عراق مورد تجاوز ارتش رژیم بعث قرار گرفت و به اشغال بخش عظیمی از مناطق مرزی و قلمروسرزمین آن انجامید. امکانات نیروهای ژاندارم مستقر در منطقه بسیار محدود بود بااین حال از همان نخستین روزهای جنگ، عشایر دو شادوش تعدادی از پاسداران و بسیجیان و با ابتدایی ترین سلاح ها در مقابل دشمن جنگیدند. این نیروها با وجود کمبود تدارکات و مهمات توانستند به مدت 6 ماه دشمن را زمین گیر کرده و پای ارتش جمهوری اسلامی ایران را هم به منطقه باز کنند. در عملیات نصرو بعد از پیروزی در مرحله اول، شاهد تغییری در جبهه ی خودی شدیم که نشانگر ضعف مدیریتی بنی صدر بوده است و این عملیات در مرحله دوم شکست خورد و هویزه ساقط شد که نهایتا درعملیات بیت المقدس آزاد گردید. هورالهویزه نیز برای اولین بار شاهد نخستین عملیات ( خیبر ) آبی – خاکی بود که دشمن برای نخستین باردست به استفاده گسترده از سلاح های شیمیایی زد.

استان خوزستان به عنوان محل اکتشاف نخستین چاه های نفت از همان آغاز توجه دول بزرگ را به خود جلب کرد. مجاورت با کرانه های خلیج فارس و وجود رود کارون بر اهمیت آن بیش از پیش افزود. مجموعۀ این عوامل باعث شد که این استان در فاصلۀ تقریبی ربع قرن، دو بار به اشغال قوای بیگانه درآید: نخست همزمان با روی کار آمدن احمدشاه قاجار ،امپراتوری انگلستان برای حفظ منابعِ نفتی در دستِ خود و جلوگیری از دستیابی آلمان و عثمانی به مخازن نفتی خوزستان و همچنین استمرار تسلط بر آبراه مهم خلیج فارس ،خوزستان را به اشغال خود درآوردند،اگر چه با مقاومت هایی از ناحیۀ عشایر عرب خوزستان مواجه شدند.دیگر بار نیز در شهریور 1320.ش به بهانۀ حضور جاسوسان آلمانی در ایران و در حقیقت برای جلوگیری از تسلط آلمان نازی بر چاه های نفت منطقۀ قفقاز بار دیگر بیطرفی ایران را نقض کردند و ضمنِ اشغال بنادر خوزستان ،راه آهن و دیگر راه های ارتباطی استان را در اختیار خود گرفته و با ارسال تجهیزات و مهمات جنگی به شوروی توانستند آن کشور را از خطر سقوط برهانند. این پژوهش در پی پاسخ دادن به این پرسش است که علل اشغال خوزستان در طی دو جنگ جهانی چه بوده است؟ و هدف پژوهش حاضر این است که با پاسخ به پرسش بالا، ابعاد ناگفته و ناشناختۀ تاریخ خوزستان، در این دو برهۀ تاریخی را با استناد به کتب و منابع روشن سازد.

روابط ایران و آلمان به مجموعه روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی گفته می‌شود که به طور رسمی از سال 1872م / 1251ش در پی سفر اول ناصرالدین شاه به آلمان در خلال سفرش به اروپا، شروع شد. و از این سال‎ها به بعد که موجودیت ملی ایران از سوی انگلیس و روسیه به مخاطره افتاد از نظر سیاستمداران ایرانی، آلمان کشوری بود که می‎توانست به عنوان حکومتی که دیدگاهی استعماری نسبت به ایران نداشته باشد به صحنه ایران وارد شود و از ایران در مقابل شوروی و انگلیس حمایت کند.آلمان نیز بعد از مرگ بیسمارک به دنبال منافع خود در خاورمیانه بود.روابط ایران و آلمان در سیاست خارجی رضاشاه جایگاه ویژه‎ای داشت.هدف رضاشاه از گسترش مناسبات خود با آلمان توسعه و نوسازی کشور برای رسیدن به استقلال سیاسی بود.اما پیش در آمد استقلال سیاسی،استقلال اقتصادی بود. به همین خاطر روابط تجاری دو کشور رونق گرفت. آلمان به نحو چشمگیری در طرح صنعتی شدن ایران درگیر شد،به طوری که می‎توان گفت مبنای صنایع جوان ایران را ماشین آلات آلمانی تشکیل می داد،از طرفی احتیاج مبرم آلمان‎ها به مواد خام خود دلیل خوبی برای ضرورت تجارت میان دو کشور بود.‎با اینکه روابط دو کشور، در دوره جمهوری وایمار به طور موقت به سردی گرایید لیکن با روی کار آمدن هیتلر و دشمنی با کمونیست‌ها و همچنین تنفر و هراس رضاشاه از کمونیسیم روابط دو کشور وارد مرحله نوینی شد.اما تقسیم بندی جهانی قدرت‎ها در جنگ جهانی دوم از یک سو و موقعیت استراتژی ایران از طرف دیگر روابط ایران و آلمان را به نوعی به ناامیدی کشاند.هدف پایان نامه حاضر بررسی فراز و فرودهای این روابط و تاثیر آن بر اقتصاد و صنایع ایران در این مقطع از تاریخ است.

کهگیلویه به دلیل خصوصیات جغرافیایی منطقه ای عشایرنشین به حساب می آید. این منطقه در ادوار مختلف تاریخ ایران از دوره باستان تا دوره های مختلف بعد از اسلام، نقش مهمی در مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه ایران داشته است. ساختار ایلیاتی کهگیلویه و نیاز به توجه ویژه به این منطقه ، باعث شد که دولت صفویه آن را از فارس مجزا و به عنوان ایالت کهگیلویه به صورت حاکم نشین مستقلی در آورد. موقعیت کهگیلویه به لحاظ نظامی نیز درخور توجه بود کوهستان های آن باعث می شد که اکثر نیروهای سیاسی ـ اجتماعی گریز از مرکز به این منطقه بیایند و کهگیلویه را مقر خود قرار دهند. و دراین منطقه علیه دولت مرکزی به شورش بپزدازند.از جمله شورش های قلندر ، صفی میرزا و محمد خان بلوچ که منطقه کهگیلویه را مقر خود قرار داده و به مخالفت با دولت های مرکزی پرداختند.عشایر این منطقه در دوره های افشاریه و زندیه نیز به شورش هایی علیه حکومت مرکزی دست زدند.که این شورش ها به شدت سرکوب شد. از ویژگی های مهم و مثبت دوره قاجاریه برای منطقه کهگیلویه از هاله درآمدن رویدادهای این منطقه که نشان دهنده موقعیت و جایگاه و شناسنامه ایلات این نواحی می باشد. اوج کشمکش و تضاد ایلات کهگیلویه درگیری های وسیع عشایر این منطقه در دوره پهلوی بر ضد سیاست های عشایری رضاشاه می-باشد. هدف از این پژوهش بررسی تحولات سیاسی و اجتماعی کهگیلویه از قیام صفی میرزا تا اسکان عشایر در دوره پهلوی اول می¬باشد.

اکتشاف و استخراج نفت اهمیت ویژه ای به شهر اهواز داده است.نفت از زمان اکتشاف آن توسط شرکت نفت ایران و انگلیس و سپس خلع ید از انگلیسی ها و نیز در زمان ملی شدن تاثیراتی در زمینه اقتصادی،عمرانی و فرهنگی در مناطق نفت خیز از جمله اهواز داشته است که این تحولات از زمان حفر اولین چاه نفت در مسجدسلیمان و سپس کشف آن در اهواز تا ادامه عملیات حفاری نفت توسط شرکت های عامل نفت و حتی تا به امروز در ساختار زندگی شهری اهواز محسوس است.تحولاتی شامل کاهش فعالیت های کشاورزی و روی آوردن مردم به فعالیت های تجاری،احداث منازل مجهز به سبک مدرن،تاسیس واحدهای مخابراتی،صنایع برق،ساخت باشگاه ها،فرودگاه،سینما،رواج اصطلاحات انگلیسی در بین عامه مردم و ... از جمله تبعات مهم کشف نفت در اهواز است. این رساله درصدد است تاثیر اکتشاف نفت در خوزستان را در زندگی اجتماعی و عمران شهری اهواز تحقیق و چگونگی تحول اجتماعی مذکور را نشان دهد.

قرن 13ه.ق /19م در تاریخ ایران اهمیت بسیاری دارد. در این زمان تحولات و پیشرفت های اروپا در زمینه سیاسی و اقتصادی و در مقابل انحطاطی که در اوایل دوره قاجار دامنگیر کشور ایران شده بود توجه عده ای از رجال سیاسی را جلب نمود وکم کم صحبت از اصلاحات در جنبه های مختلف شد،اما در زمینه سیاست و نوع حکومت قاجار اقدامی در جهت اصلاحات صورت نگرفت در صورتیکه همین شیوه حکومت از دلایل اصلی انحطاط و عقب ماندگی کشور بود زیرا هیچ مرجع قانونی برای سنجش اقدامات شاه وجود نداشت. قائم مقام فراهانی صدر اعظم محمد شاه قاجار از رجال نادر سیاسی بود که به تعبیر امروزی به نوعی مشروطه سلطنتی اعتقاد داشت. و در همین راستا به محدود ساختن قدرت و اختیارات شاه و درباریان اقدام نمود ودر زمینه سیاست خارجی نیز وی سیاست موازنه منفی را در برابر قدرت های خارجی روس و انگلیس برای حفظ استقلال وتمامیت ارضی کشور انخاذ کرد. این رساله شیوه نوینی راکه قائم مقام فراهانی در سیاست داخلی وخارجی به کاربرد و نقش این عملکرد را در نوگرایی سیاسی بررسی می کند.

مطبوعات به عنوان رسانه ای عمومی و فراگیر ، همواره به عنوان یکی از ابزار انتقال پیام مطرح بوده اند. از زمان پیدایش مطبوعات در ایران، این رسانه در خط سیر خاص هر دوره به طی طریق پرداخته و به مقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی روند خاصی را دنبال کرده است. گاه مانند دوره ی مشروطیت به یکباره تعداد نشریات افزایش یافته و بالنده می شوند . گاه با سختگیریها و توقیفها به حاشیه ی سیاست رانده شده و تا جایی که به آنها اجازه داده شده به روشنگری عمومی پرداخته اند.
مطبوعات فکاهی به عنوان ابزاری موافق طبع عامّه جایگاه خاصی در تاریخ مطبوعات دارند و با حربه ی طنز وفکاهه تاثیری چه بسا بیشتر از جراید جدّی بر جای نهاده اند. مطبوعات فکاهی نیز مانند سایر جراید در ادوار گوناگون و بسته به شرایط سیاسی و اجتماعی با فراز و نشیب هایی همراه بوده ، گاه راه تعالی پیموده و گاه به دلیل اعمال محدودیتهای سیاسی از مسیر اصلی رسالت خود به خطا رفته و راه تملّق در پیش گرفته اند.
در این پژوهش سعی بر این است که سیر تحول مطبوعات فکاهی ایران در دوره ی حکومت احمد شاه قاجار و همچنین دوره ی پهلوی اول بررسی شود.