امروزه یکی از چالش¬های پیش روی تحقق توسعه پایدار در سطح جهانی، منطقه ا¬ی، محلی، برداشت بی¬رویه از منابع آب در بخش کشاورزی می¬باشد، مساله ی که ابعاد محیطی و اقتصادی زندگی کشاورزان را با تهدید مواجه کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارزیابی تاثیر کم آبی بر زراعت و باغداری دشت جیرفت انجام شده است. ماهیت پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و در آن از روش¬های کمی و کیفی استفاده شده است. روش گردآوری داده¬ها استفاده از آمار سازمانی، پرسشنامه ومطالعات میدانی بوده است . تحلیل داده¬ها با استفاده از نرم افزارExcel، Spss و تحلیل داده¬های خام حاصل از پرسشنامه با استفاده از آزمون¬های One sample T-Test آزمون فریدمن، همبستگی پیرسون و پهنه¬بندی تغییرات مکانی سطح آب¬های زیرزمینی با نرم افزار GISانجام گردید. جامعه آماری تحقیق شامل کشاورزان و کارشناسان شهرستان جیرفت و حجم جامعه نمونه برابر 320 نفر کشاورز و 20 نفر کارشناس است . یافته¬های پژوهش نشان داد که؛ عوامل اقلیمی موثرترین عامل در کم آبی دشت جیرفت بوده است . مهم¬ترین پیامد ناشی از کم آبی از منظر کشاورزان کاهش درآمد خانوار واز نظر کارشناسان افزایش هزینه¬های کشاورزان در توزیع آب منطقه وکاهش کیفیت آب زیرزمینی می باشد. نتایج آزمون همبستگی نشان می¬دهد بین متغییر بارش با سطح زیرکشت محصولات زراعی و سطح زیرکشت محصولات باغی رابطه معنادار وجود ندارد، اما رابطه مستقیم و ونسبتا قوی بین دو متغییر بارش و تولیدات باغی شهرستان وجود دارد.استفاده از روش های نوین آبیاری و کشت محصولات کم مصرف مهمترین راهکار های ارائه شده می باشد .

زنان در گستره جهانی نقش عمده ای در فعالیت های اقتصادی دارند، اما فعالیت اقتصادی آنان درکشورهای در حال توسعه و از همه مهمتر در نواحی روستایی این جوامع شکل متفاوتی دارد. درایران نقش زنان در فرایند توسعه هنوز به رسمیت شناخته نشده است و عموما با مشکلات زیادی روبه رو است؛ هدف اصلی این تحقیق بررسی اشتغال زنان روستایی و تاثیر آن بر وضعیت اقتصادی -اجتماعی روستا در دهستان بربرودشرقی بخش مرکزی شهرستان الیگودرز می¬باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. داده های نظری پژوهش به روش کتابخانه ای و طرح های تحقیقاتی، آمارنامه ها، کتب موجود و مقالات، طرح های شهری جمع آوری شد. همچنین اطلاعات میدانی با استفاده از پرسشنامه گردآوری خواهد شد، و به وسیله نرم افزارSPSS ، تحلیل واریانس یک طرفه و همچنین همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل خواهد شد. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد که ضمن متفاوت بودن سطح معناداری بین میانگین شاخص های اجتماعی، آرامش روانی و اقتصادی اختلاف معناداری بین شاخص های اجتماعی و بین شاخص¬های آرامش روانی وجود ندارد اما بین میانگین شاخص های اقتصادی اختلاف معناداری وجود دارد. نتایج پس آزمون های توکی و شفه نشان می¬دهد تفاوت بین روستاهای گندمینه و دوزان، گایکان و دوزان در شاخص اقتصادی معنی دار است و بالاترین میزان اختلاف بین این روستاها به ترتیب 65/7 و 65/6 می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد که روستای دوزان با چمن سلطان و جوز در شاخص اقتصادی اختلاف معنی داری ندارد اما با روستای گایکان و گندمینه اختلاف معنی داری دارد. از نظر شاخص آرامش روانی و اجتماعی روستاهای مورد بررسی در یک گروه دسته بندی می شود. براین اساس ضمن وجود اختلاف این تفاوت معنا دار نیست و روستاهای مورد بررسی از نظر شاخص آرامش روانی و اجتماعی تقریبا نزدیک بهم می باشند. اما از نظر شاخص اقتصادی می توان روستاهای مورد بررسی را در دو گروه دسته بندی کرد. به طوری که هر کدام از پنج روستا با امتیازهایی متفاوت در یکی از این دو گروه قرار می گیرند. براین اساس روستای گندمینه که دارای بیشترین امتیاز است با روستای گایکان در یک گروه مستقل قرار دارد. همچنین روستای جوز، چمن سلطان و دوزان در گروه دیگری قرار دارند.

<p>&lt;p&gt;&amp;nbsp;توسعه کشاورزی و گسترش کلی اقتصاد به خصوص در نواحی روستایی با یکدیگر در ارتباط می&amp;not;باشد به گونه&amp;not;ای که توسعه کشاورزی یک شرط لازم برای توسعه اقتصادی در نواحی روستایی به شمار می&amp;not;آید. از میان محصولات کشاورزی محصولات استراتژیک منطقه&amp;not;ای اهمیت فراوانی دارند. گل محمدی به عنوان محصول غالب منطقه&amp;not;ای، در اکثر نقاط روستایی شهرستان کاشان پرورش داده می&amp;not;شود. در این تحقیق هدف، ارزیابی اثرات پرورش گل محمدی در پایداری اقتصادی- اجتماعی جوامع روستایی می&amp;not;&lt;br /&gt; باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی ـ نظری و از لحاظ ماهیت توصیفی ـ تحلیلی است. تکنیک مورد استفاده در مطالعه&amp;not;ی میدانی ابزار پرسشنامه بوده است که با استفاده از فرمول کوکران 361 خانوار روستایی و پرورش دهنده گل محمدی و 20 نفر کارشناس مورد پرسش&amp;not;گری قرار گرفتند. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان و کارشناسان امور روستایی و اساتید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ با ضریب 87% سنجیده شد. تجزیه و تحلیل داده&amp;not;ها در این پژوهش، دارای 2 بخش تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی می&amp;not;باشد. تحلیل&amp;not;ها در نرم افزار SPSS و با استفاده از مدل تحلیل عاملی و آزمون T تک نمونه&amp;not;&amp;not;ای انجام شد. نتایج به&amp;zwnj;دست&amp;zwnj;آمده از تحلیل عاملی در دو مولفه اصلی شامل پایداری اقتصادی و اجتماعی نشان داد که بیشترین تاثیر پرورش گل محمدی بر روی عوامل اقتصادی، بر روی عامل نقش زنان در همه&amp;zwnj;ی مراحل پرورش گل با بیشترین میزان همبستگی 808/0 و بیشترین تاثیر پرورش گل محمدی بر روی عوامل اجتماعی بر روری گرفتن اطلاعات از کارشناسان 696/0 با بیشترین همبستگی بوده است. همچنین بر اساس نتایج آزمون T پرورش گل محمدی از نظر روستائیان و پرورش دهندگان گل محمدی، باعث اشتغال زنان روستایی و توسعه صنعت گردشگری گردیده است ولی از نظر کارشناسان تنها در مواردی باعث مشارکت و اشتغال زنان روستایی و توسعه صنعت گردشگری شده است.&lt;/p&gt;</p>

 هدف این پژوهش، بررسی نقش کشاورزی در توسعه پایدار روستایی بخش بردخون و شناسایی توان‌ها و استعدادهای کشاورزی منطقه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و بر اساس مطالعات پیمایشی و کتابخانه‌ای اطلاعات لازم جمع‌آوری گردیده و از مدل سوات برای شناسایی نقاط ضعف و قوت و فرصت‌ها و تهدیدها و از روش آزمون دوجمله‌ای برای آزمون فرضیه‌ها استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، کشاورزان و کارشناسان روستایی منطقه مورد مطالعه می‌باشد که تعداد 235 نفر از کشاورزان و 20 نفر از کارشناسان بخش، به عنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند و تعداد 200 پرسشنامه کشاورزان برگشت داده شد. از ضریب آلفای کرونباخ جهت تعیین پایایی پرسشنامه استفاده شده که برای پرسشنامه کشاورزان مقدار آن 77/0 و برای پرسشنامه کارشناسان 71/0 می‌باشد. در این پژوهش از نرم‌افزار EXEL و SPSS برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و برای تهیه نقشه‌های موقعیت جغرافیایی از نرم‌افزار GIS استفاده شده است. یافته‌‌ها نشان می‌دهد که منطقه بردخون استعداد زراعت و باغداری را دارد و کشاورزی موجب افزایش اشتغال و درآمد مطمئن در منطقه مورد مطالعه خواهد شد. صیفی‌کاری به‌ویژه کشت گوجه‌فرنگی در رسیدن به توسعه پایدار روستایی بیش‌ترین تاثیر را دارد.

: توسعه پایدار روستایی، توسعه ای است که بتواند نیازهای کنونی بشر را تامین کند، بدون آنکه توان های محیطی و زیستی نسل های آینده را در تامین نیازها یشان به مخاطره اندازد. فعالیت کشاورزی و بکارگیری نهاده های کشاورزی از مظاهر توسعه روستایی می باشد. به مفهوم امروزی توسعه امری فراتر از رشد اقتصادی می‏باشد. دهستان سراب باغ به دلیل قابلیت های محیطی فراوان و توان بالای خاک و آب و هوای مساعد جهت کشت اکثر محصولات و تولید و توسعه باغ ها مناسب است. هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی نقش کشاورزی در توسعه پایدار روستایی دهستان سراب باغ بوده است. در این پژوهش از سه شاخص اقتصادی، اجتماعی و محیطی(زیستی) استفاده گردیده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی_ تحلیلی و گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و میدانی و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارهای EXCEL.GIS. SPSSبوده است. جامعه آماری تحقیق برابر 4678 نفر و922 خانوار که به طور تصادفی 314 نفر انتخاب شده است. نتایج حاکی از آن است که فعالیت کشاورزی نقش موثری در توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی روستاهای منطقه دارد و دستیابی به توسعه پایدار منطقه از طریق شکوفا شدن کشاورزی امکان پذیر است.

 امروزه در تمام مناطق جهان به ویژه کشورهای جهان سوم مهاجرت با رشد شتابنده ای رو به گسترش است. اگرچه مهاجرت به خودی خود رفتاری مثبت جهت رفع نیازهای بشری است ولی مهاجرت بی رویه پیامدهای منفی مهاجرت را به شهر تشدید کرده و موجب برهم خوردن توازن اجتماعی، اقتصادی هم در مبدا (روستا) وهم در مقصد (شهر) شده است. این پژوهش به بررسی علل مهاجرت روستائیان به شهر و پیامدهای آن بر روستا پرداخته است. این پژوهش از نوع نظری کاربردی است و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی می باشد. ابتدا در این پژوهش به روند جمعیتی و مهاجرت ساال های 1384 تا 1393 در 5 مرکز پرجمعیت روستایی شهرستان بهمئی پرداخته وسپس با توجه به نظر پرسشگران به سوالات مطرح شده در زمینه‌ی چهار شاخص (فرضیه)، تحلیل اثربخشی فرضیات ذکر شده بر مهاجرت پرداخته شد و به منظر تجزیه تحلیل دادهها از مدل پژوهش با استفاده از فنهای آماری چون نرم افزار SPSS و همچنین نرم افزار excel و آزمون های آماری به تجزیه و تحلیل نتایج پرسشنامه پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان داد که امکانات و منابع طبیعی بیشترین تاثیر بر مهاجرت را داشته و پس از آن اصلاحات ارضی و وقوع انقلاب بر روند مهاجرت تاثیر داشته اند.

اهمیت صنعت گردشگری امروزه به حدی رسیده است که به عنوان بزرگترین صنعت خدماتی جهان در آمده وسالانه میلیون ها گردشگر در سرتا سر جهان با انگیزه های گوناگون در حال جابجایی وسفر می باشند. گردشگری علاوه بر جاذبه های طبیعی و تاریخی به وجود امکانات متعدد زیر ساختی واجتماعی نیاز دارد. دهستان قلعه تل در شهرستان باغملک واقع شده است بررسی توان وقابلیت های گردشگری این دهستان مسئله اصلی این پایان نامه است. این پایان نامه ازنوع نظری - کاربردی واز نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی می باشد. داده های پایان نامه از ازطریق اسنادی، کتابخانه ای، میدانی و پیمایشی جمع آوری شده است. مطالعه میدانی با استفاده از پرسشنامه و روش لیکرت صورت گرفته است، ججم نمونه 365 نفر است. فرضیه های پژوهش بوسیله ی تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار spss مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پایان نامه گویای این است که قلعه تل دارای جاذبه های متعددگردشگری می باشد وجاذبه های طبیعی در توسعه گردشگری نقش موثری دارند و همچنین زیر ساخت ها وخدمات لازم در شهرستان وجود دارد .

احداث واحدهای مسکونی در اطراف و محدوده شهرها برای خانواده‌های فاقد مسکن و اقشار کم‌درآمد، بدون تامین خدمات و امکانات ضروری زندگی، می‌تواند معضلات عدیده‌ی اجتماعی و فرهنگی را به دنبال داشته باشد. مسئله اصلی این این پژوهش «بررسی پیامدهای اجتماعی جدایی‌گزینی مکانی- فضایی طرح مسکن مهر در شهر امیدیه» است. پژوهش حاضر از نظر نوع نظری- کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات این پایان‌نامه از روش کتابخانه‌ای، اسنادی، پیمایشی و مصاحبه با کارشناسان گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل این اطلاعات از نرم افزارهای SPSS (آزمون t تک نمونه‌ای، ضریب همبستگی پیرسون، مجذور کای اسکوئر) وARCGIS و مدل FAHP جهت ارزیابی موقعیت مکانی مسکن مهر استفاده شده است. روش اندازه‌گیری لیکرت برای سنجش داده‌ها به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که ساکنان طرح مسکن مهر در فقر نسبی به سر می‌برند و بیش از نیمی از متقاضیان دارای ریشه‌ی شهری می‌باشند. ساکنان طرح مسکن مهر سکونت در این مکان را نوعی برچسب اجتماعی تلقی می‌کنند. از سویی اکثر ساکنان، از سکونت در طرح مسکن مهر شهر امیدیه رضایت ندارند. همچنین میان ریشه‌ی مکانی و میزان رضایت ساکنان رابطه‌ معنادار و مستقیمی مشاهده می‌شود. در سنجش سطح ناامنی و ناهنجاری‌های اجتماعی، مشخص گردید که این میزان کمتر از حد متوسط است. طرح مسکن مهر از نظر موقعیت مکانی در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد. به گونه‌ای که حداقل 21درصد از مساحت زمین (40860 کیلومتر مربع) دارای تناسب بسیار کم و 50 درصد آن (98260 کیلومتر مربع) دارای تناسب بسیار زیاد است. استاندارد‌سازی سرانه‌ی کاربری‌ها، اولویت دادن به رفع محرومیت‌ها و فرهنگ فقر و دسترسی آسان به مراکز اشتغال از جمله پیشنهادات ارائه شده جهت کاهش آثار اجتماعی در سطح طرح مسکن مهر شهر امیدیه می‌باشد.

امروزه در تمام مناطق جهان، به‌ویژه مناطقی که دارای موقعیت استراتژیک است افزایش نا¬امنی و جرم به یکی از دغدغه¬های بشر و برنامه ریزان منطقه¬ای تبدیل‌شده است. به‌تبع آن با توزیع نابرابر خدمات و امکانات در مناطق و متفاوت بودن در وضعیت توسعه‌یافتگی مناطق باعث افزایش نا¬¬امنی و جرم می‌شود. در این پژوهش هدف اصلی تحلیل اثربخشی توسعه بر امنیت منطقه¬ای در استان خوزستان است. این پژوهش از نوع نظری کاربردی است و ازنظر ماهیت توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش وضعیت توسعه و امنیت در سال¬های 1389، 1390، 1391 و 1392 موردبررسی و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به هدف پژوهش، ابتدا به تحلیل وضعیت توسعه¬یافتگی شهرستان‌های استان خوزستان بر اساس شاخص¬های توسعه پرداخته و سپس تحلیل فضایی جرائم در شهرستان-های استان موردبررسی قرار گرفت و درنهایت به تحلیل اثربخشی توسعه بر امنیت منطقه¬ای پرداخته شد. برای بررسی سطح توسعه¬یافتگی از 7 شاخص اصلی و 104 زیر شاخص و برای بررسی سطح امنیت از 20 شاخص جرم استفاده شده¬است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده¬ها از مدل¬های ویکور، الکتر، تاپسیس و تکنیک ادغام (میانگین رتبه¬ها، بردا، کپلند) و نرم افزار GIS و SPSS استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان ¬داد، که وضعیت توسعه‌یافتگی در شهرستان¬های استان خوزستان در سال¬های مورد بررسی از وضعیت متفاوتی برخوردار است، همچنین امنیت نیز در سطح شهرستان¬های استان در بازه زمانی چهار سال از وضعیت متفاوتی برخوردار است. درنهایت با توجه به تحلیل¬های صورت با استفاده از همبستگی پیرسون بین توسعه و امنیت منطقه¬ای در سال 1389 با ضریب همبستگی منفی و معنادار بودن Sig رابطه¬ای معکوس بین این دو مولفه وجود دارد یعنی با افزایش توسعه امنیت کاهش پیدا کرده است اما در سال¬های 1390، 1391 و 1392 مانند سال 1389 ضریب همبستگی منفی است ولی با توجه به اینکه Sig بیشتر از 05/0 است این رابطه در این سه سال معنادار نیست. برای مثال شهرستان اندیکا ازنظر توسعه‌یافتگی در سال¬های مختلف از وضعیت نامطلوبی برخوردار است ولی میزان سرانه جرائم این شهرستان در سال¬های مختلف با توجه به میزان جمعیت نسبت به شهرستان¬های دیگر در سطح امنی قرار دارد. با توجه به شرایط استان خوزستان از نظر توسعه¬یافتگی و امنیت نگرش قائل به درک متقابل توسعه و امنیت در این استان پیشنهاد می شود. چون این دو مولفه مکمل یکدیگر بوده و باید متقابلاٌ در کنار هم دیده شوند تا تعادل منطقه¬ای از لحاظ توسعه و امنیت در استان خوزستان برقرار شود.

 فعالیت کشاورزی و روش بکار‏گیری از نهاده‏های کشاورزی، از مظاهر توسعه روستایی می‎باشد. توسعه به معنی تلاش برای بهبود زندگی، همراه تاریخ بشر بوده است ولی توسعه به مفهوم امروزی امری فراتر از رشد اقتصادی می‏باشد. هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی نقش کشاورزی در توسعه پایدار روستایی دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان اندیمشک بوده است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کاربردی است که از روش‏های تحقیق توصیفی– تحلیلی استفاده شده است به منظور تجزیه و تحلیل داده¬ها از دو مدل سوات( sowat) و تاپسیس(Topsis) استفاده گردید. نتایج بدست آمده از این پژوهش که با استفاده از مدل سوات انجام گردید بیانگر این امر بوده که توان‎ها و قابلیت‎های محیطی برای توسعه کشاورزی بیش از محدودیت‎ها و تنگناهای آن بوده است و میان برخورداری از امکانات و خدمات روستایی با توسعه کشاوری منطقه ارتباط مستقیمی وجود دارد. وبا توجه به نتایج بدست از مدل تاپسیس روستاهای مورد مطالعه از لحاظ سطح توسعه‎یافتگی بخش کشاورزی به سه دسته توسعه‎یافته، نسبتاً توسعه‎یافته و کمتر توسعه‎یافته تقسیم شده‎اند. بدین صورت که روستاهایی که دارای رتبه بالای یک بوده‎اند را جزو روستاهای توسعه‎یافته و روستاهای بالاتر از 20/0 وکمتر از یک را جزو روستاهای نسبتاً توسعه‎ یافته و روستاهای کمتر از 20/0 در گروه روستاهای کمتر توسعه‎یافته جای گرفته‎اند. بنا‎براین با توجه به نتایج بدست آمده می‎توان گفت که اقتصاد کشاورزی در توسعه پایدار روستایی این دهستان نقش ممتازی دارد.

 یکی از مهم¬ترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی و توسعه فیزیکی شهرهای کشور در دهه¬های اخیر، از هم¬پاشیدگی نظام توزیع خدمات عمومی شهری می¬باشد. توزیع نابرابر خدمات و امکانات و کاهش عدالت اجتماعی و به عبارتی عدالت فضایی ، مدیریت شهری را نه¬تنها در ارائه خدمات شهری به شهروندان با مشکل روبرو ساخته، بلکه امنیت شهری را نیز در مناطق مختلف تحت تاثیر قرار داده است.
در این پژوهش، هدف، بررسی اثربخشی عدالت اجتماعی (عدالت فضایی)، بر امنیت شهری در کلانشهر اهواز است. بدین جهت سه فرضیه در رابطه با عدالت اجتماعی و امنیت شهری و رابطه این دو مقوله با یکدیگر در حیطه موضوع مطرح گردید.
این پژوهش از نوع نظری – کاربردی است و روش انجام آن به صورت توصیفی – تحلیلی می¬باشد. اطلاعات این پایان¬نامه از روش کتابخانه¬ای و اسنادی گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از مدل¬ چند معیاره تاپسیس و همچنین نرم¬افزارهای Arc GIS و SPSS استفاده گردیده¬ است.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان می¬دهد که منطقه 2 شهر اهواز جزء مناطق برخوردار و منطقه 6 جزء مناطق غیربرخوردار
می¬باشد. همچنین منطقه2 جزء مناطق ناامن و منطقه 6 جزء مناطق امن شهری به حساب می¬آید. از سوئی رابطه معنادار و مستقیمی بین عدالت اجتماعی (عدالت فضایی) و جرایم در بین مناطق مورد مطالعه مشاهده می¬شود.

گسترش سریع شهرها، اکثر کشورهای جهان را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است .تعداد زیادی از صاحب نظران معتقدا افزایش جمعیت علت اولیه¬ی گسترش سریع شهرها محسوب می شود و چنانچه رشد و گسترش کالبدی و فضایی شهر کنترل نگردد و برنامه ای برای آن اندیشیده نشود ، پدیده ای به نام اسپرال شهری یا پراکنش افقی بی رویه را به وجود خواهد آورد .
به دلیل مسائل شهری به وجود آمده درکلانشهر اهواز و تبعاتی که گریبانگیر موقعیت حساس و خطیر این شهر روبه رشد شده است ، در این پژوهش برآن شدیم که تحقیقات و مطالعات بیشتری پیرامون مسائلی از قبیل عوامل موثر برگسترش فضایی و تعیین فرم فضایی کنونی این شهر بپردازیم. هدف اصلی این پژوهش تعیین مهمترین عوامل در گسترش فضایی شهر و همچنین تعیین فرم کنونی شهر از طریق شاخص های عملکردی است. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است که برای مشخص کردن مهمترین عوامل در گسترش کلانشهر اهواز ، نظرسنجی دلفی و مدل FAHP و مدل هلدرن را مورد استفاده قرار داده ایم و در ادامه برای تعیین فرم فضایی این کلانشهر طی دوره 1375 تا 1390 از مدل های آنتروپی شانون و ضریب آماره موران استفاده کرده و وضعیت را برای دوره های مختلف مورد مقایسه قرار داده ایم . نظریات کارشناسان برای تعیین مهمترین عامل گسترش فضایی شهر حاکی از آن است که عامل اجتماعی (جمعیتی ) تاثیر گذارترین عامل است ونتایج مدل هلدرن در دوره 90-1345 نیز 68 درصد عامل جمعیتی را در گسترش فضایی شهر موثر دانسته است .
بررسی و مقایسه دوره های مختلف سالهای 1375 ، 1385 و 1390 با استفاده از آنتروپی شانون نشان می دهد فرم فضایی شهر پراکنده بوده و در طی این دوره ها نه تنها از پراکندگی کاسته نشده بلکه شاهد افزایش در این زمینه نیز بوده ایم .ضریب موران جمعیت و مساحت نیز طی همین دورها گویای این است که فرم شهر اهواز ازالگوی تصادفی تبعیت می کند (یعنی در برخی مناطق متراکم و در برخی مناطق پراکنده است ) .
 

چکیده:
اهمیت مسائل محیط زیست شهری، هیچ گاه به انداز ه امروز نمایان نبوده است. زیرا امروزه شهرها به عنوان مهم ترین دستاورد تلاش های تکنولوژیکی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی انسان محسوب می شوند،که به تناسب رشد سریع جمعیت شهری و شهرنشینی، مصرف منابع و انتشار آلودگى های زیست محیطی هم، در شهر ها افزایش پیدا کرده است. به طوری که تداوم این گونه رشد شهر نشینی، به ویژه با شکل و کارکردی که در کشور های در حال توسعه از جمله ایران دارد، بحران آفرین و هشداری بر ناپایداری شهر نشینی است. امروزه جهت حفظ سلامت و پایداری اکوسیتم شهری، وظیفه گونه انسانی،کاهش اثرات منفی حاصل از استفاده نادرست از سرزمین در شهرها از طریق برنامه ریزی جهت کاهش نرخ آنتروپی و تنظیم متابولیسم شهری، چرخه های مواد و انرژی و در نظر گرفتن ظرفیت منابع جهت تامین نیاز های جمعیت اکوسیستم شهری می باشد. بنابراین درک و فهم رابطه عمیق شهر و محیط زیست، برای حل مشکلات شهر و محیط، و امتزاج و بهینه‌سازی سیستم‌ها و فرآیندهای چندگانه طبیعی و انسانی امری اساسی است. در این راستا، تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. هدف تحقیق، ارزیابی متابولیسم شهری و تاثیر آن بر وضعیت زیست محیطی کلانشهر اهواز است. برای دستیابی به هدف مذکور، پس از تبیین مفهوم متابولیسم شهری شاخص سازی مقدماتی در سه مرحله به صورت زیر انجام گرفت؛ مرحله اول؛ استخراج یافته ها از روش دلفی، مرحله دوم؛ استخراج یافته ها از مطالعه سوابق و تجارب مطالعات داخلی و خارجی و مرحله سوم؛ ترکیب یافته ها در قالب کلان معیارها. پس از شناخت معیارها، با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص های کمی انجام و شاخص ها در چارچوب مدل وزنیAHP ، وزن دهی و اولویت بندی گردیدند، و برای تحلیل مکانی- فضایی داده‌ها و معیار ها، از نرم افزار GIS، استفاده شده است. در این راستا، نتایج بحث نشان داد که مهم ترین معیار های تبیینی برای ارزیابی متابولیسم شهری،عبارتند از: آلودگی صدا، آلودگی خاک، آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی صنعتی و آلودگی پسماند های شهری. بر این اساس، با توجه به معیار های تعیین شده، در مرحله وزن دهی با ملاحظه ضریب تاثیر متفاوت هر معیار بر متابو لیسم شهری ، وزن بخشی مبتنی بر آراء خبرگان نشان از واریانس وزنی بالای معیار های مورد نظر داشته است. همچنین، یافته های حاصل از تحقیق، بیانگر آن است که شهر اهواز بر اساس معیار های مورد بررسی در سنجش متابولیسم شهری، در شرایط زیست محیطی ناپایداری قرار دارد، و در بین معیار های مورد بررسی در متابولیسم شهری، مهمترین عامل در ناپایداری زیست محیطی شهر اهواز، معیار آلودگی هوا با وزن نهایی(280/)، شناخته شد. مناطق هشت گانه شهر اهواز هم که در شش معیار مورد نظر در متابولیسم شهری بررسی شدند، هریک سهم متفاوتی در ناپایداری زیست محیطی کلانشهر اهواز داشته اند.
در نهایت در رابطه با نتایج تحقیق نیز راهکارهایی در خصوص بهبود وضعیت زیست‌محیطی شهر اهواز ارائه گردیده‌است. در این راستا، بخشی از فعالیت‌ها معطوف به آموزش اجتماعی است تا شیوه‌های مصرف که خاص زیست شهری است تعدیل گردد و بخش دیگر هم نیازمند برنامه ریزی، مدیریت جامع و یکپارچه در ارتباط با چالش های زیست محیطی است.
 

گسترش شهرنشینی در دوران معاصر و پیدایش کلان‌شهرها به‌عنوان مکان‌های تجمع انبوه مردم و انباشت متراکم سرمایه‌ها و دارایی‌ها از طرفی و در معرض مخاطرات بالقوه‌ی طبیعی و مصنوع(انسان‌ساز) بودن اکثر آن‌ها از طرف دیگر، در سال‌های اخیر توجهات بسیاری از برنامه ریزان، دولت‌ها و ملت‌ها را به موضوع آسیب‌پذیری و مدیریت آن جلب نموده است. ارزیابی و تحلیل چگونگی توزیع فضایی آسیب‌پذیری مناطق مختلف شهری در برابر خطرات انسانی و طبیعی بالقوه، یکی از راهکارهای بسیار مهمی است که می¬تواند در مدیریت آسیب‌پذیری و تامین امنیت بهینۀ شهرها موثر باشد. بعد فضایی این مساله را می‌توان در ارزیابی آسیب‌پذیری کاربری‌های ویژه از منظر پدافند غیرعامل دانست. به‌ویژه کاربری‌هایی که در کاهش آسیب‌پذیری جمعیت نقش اساسی ایفا می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به کاربری‌های بهداشتی و درمانی به‌طور اعم و بیمارستان‌ها به‌طور اخص اشاره کرد.
با این حال شهر اهواز با جمعیت بیش از یک میلیون نفری یکی از یکی از کلان‌شهرهای بزرگ کشور می‌باشد که با توجه به‌موقعیت مرزی و ویژگی‌های اقتصادی، سیاسی و ارتباطی آن در استان و کشور، آسیب‌پذیری این شهر را در زمان بحران افزایش خواهد داد. از این رو یکی از کاربری¬هایی که در کاهش آثار بحران و افزایش تاب‌آوری شهر نقش مهمی ایفا می‌کند، بیمارستان‌ها می‌باشند.
با این حال هدف تحقیق حاضر سنجش میزان آسیب‌پذیری بیمارستان‌های شهر اهواز از منظر پدافند غیرعامل می‌باشد که برای بررسی این موضوع سه فرضیه؛ عدم رعایت رسد اصول مکانی پدافند غیرعامل در بیمارستان‌های مناطق، عدم تناسب توزیع آن‌ها در بین مناطق و وجود تفاوت در آسیب‌پذیری سازه‌ای بیمارستان‌های مناطق مطرح شد. روش این تحقیق بر اساس هدف؛ نظری-کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش؛ توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات؛ کتابخانه¬، پرسشنامه و اینترنت بوده و جهت تحلیل اطلاعات از نرم‌افزارهای (Excel، Arc GIS وGoogle Earth) استفاده شده است. مدل به کار رفته نیز تحلیل سلسله مراتب فازی(FAHP) با نظرخواهی از سه نفر از متخصصین امر بوده است.
در این تحقیق بیمارستان‌های شهر اهواز از لحاظ؛ اصول مکانی، توزیع فضایی و ویژگی‌های سازه‌ای مورد بررسی قرارگرفته و نتایج حاکی از آن می‌باشد که؛ اصول مکانی(همجواری) پدافند غیرعامل در بیمارستان‌های شهر اهواز رعایت شده اما میزان آن کم می‌باشد که مقدار آن برای بیمارستان‌های شهر اهواز به‌طور متوسط 29 درصد بوده است. تناسب در توزیع فضایی بیمارستان‌های شهر در مناطق مختلف شهر اهواز، بسیار متفاوت می‌باشد به‌گونه‌ای که منطقه دو شهر اهواز 3 بیمارستان مازاد داشته در حالی که منطقه هشت فاقد بیمارستان می‌باشد از نظر پوشش جمعیت نیز منطقه یک 92 درصد و منطقه هشت تنها 37 درصد از جمعیت خود را تحت پوشش قرار داده‌اند. از لحاظ سازه‌ای در بین بیمارستان‌های مناطق تفاوت چندانی وجود ندارد. به‌گونه‌ای که بیمارستان‌های تمام مناطق در طیف آسیب‌پذیری کم قرارگرفته و بیمارستان‌های شهر اهواز نیز با میانگین 0.269 میزان آسیب‌پذیری کم را به خود اختصاص داده است.
پیشنهاد می‌شود که توزیع بیمارستان‌ها در مناطق مختلف شهر اهواز از جمله منطقه هشت به علت فقدان بیمارستان و منطقه هفت به خاطر کمبود 2 بیمارستان توجه شود، پناهگاه‌های زیرزمینی در محوطه بیمارستان‌ها جهت اسکان جمعیت و مداوای آن‌ها از قبل پیش‌بینی شود.

هدف اصلی تحقیق بررسی تاثیر شرکت کشت و صنعت بر توسعه شهر شوش در سه شاخص اجتماعی، اقتصادی و زیرساختی می باشد. تحقیق حاضر به روش توصیفی – تحلیلی است. داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه جمع آوری گردیده است. جامعه آماری را کلیه ساکنان شهر شوش تشکیل می دهند که از میان آنها یک نمونه 384 نفری انتخاب شده است. در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج تحقیق حاصل از آزمون T-test نشان می دهد که در زمینه اقتصادی مقدار میانگین بدست آمده 3.12 می باشد که از میانگین جامعه که 3 می باشد بیشتر است که نشان‌دهنده وجود تاثیرگذاری شرکت کشت و صنعت در زمینه اقتصادی بر روی شهر شوش است. در زمینه تاثیرات اجتماعی مقدار میانگین بدست آمده 3.48 می باشد که به روشنی نشان‌دهنده وجود تاثیرگذاری متوسط شرکت کشت و صنعت در زمینه اجتماعی بر روی شهر شوش است. در زمینه زیرساخت ها مقدار میانگین بدست آمده 2.92 می باشد که نشان‌دهنده وجود تاثیرگذاری پایین شرکت کشت و صنعت در زمینه توسعه زیرساخت ها بر روی شهر شوش است.